ર
૧. | રકિત | રાગ્, આસક્તિ | દિકરી પરત્વે રકિત મા હોય તેમા નવું શું? |
૨ | રખરખ | ચેન ન પડવું | દિકરીનાં ૧૦૩ ડીગ્રી નાં તાવથી તો મા રખરખ થઈ ગઈ |
૩ | રઘલા | જમણ | લગનનાં આગલે દિવસે રઘલા જમવા આખુ ગામ તેડ્યું |
૪ | રચપચ | તરબોળ | વેઢમી ઘી માં રચપચ કરી જાનને જમાડી |
૫ | રજક | દાણો પાણી, ધોબી | રજક હશે ત્યાં સુધી ગામને વહાલું કરીશું નહીતર જ્યાં ભાગ્ય લઈ જશે ત્યાં જઈશું |
૬ | રજતાંચલ | કૈલાશ | શિવની મૂર્તિ રજતાંચલે શોભતી જોઈ પાર્વતી મોહાયા |
૭ | રજા કજા | આધી ઉપાધી | તકદીર બગડે ને રજા કજા વધુ વકરે.. |
૮ | રજાળ | પ્રકાશ | પાછલી સાંજનો ધુમ્મસ ભરેલો રજાળ માર્ગને કઠીન બનાવતો હતો |
૯ | રજિયું | રેતી વાળું રેતદાની | રજિયું ઉંધુ કર્યુ અને દોડ શરુ થઈ |
૧૦ | રજોટી | ઝીણી ધુળ | પવનથી ઉડી આવતી રજોટી વાળી વાળીને બેન કાયમ થાકી જતા |
૧૧ | રજોડીયું | માળીયું, કાતરીયું | પસ્તી હંમેશા બાપુજી રજોડીયામાં મુકાવે અને કહે સમય આવે ખપ લાગશે |
૧૨ | રજોણો | સાધુની પૂંજણી, ઓઘો | નવદીક્ષીત વિવેકસૂરી રજોણો ગુરુ પાસેથી પામી આનંદ મગ્ન બન્યા |
૧૩ | રઝણું | રઝળવાની ટેવ વાળુ | બાપની જેમ તે રઝણું નથી તે તો એક ચીત્તે ભણે છે. |
૧૪ | રઠ્ઠુસ | હલકી જાતનું | ક્યાં અરબીઘોડૉ જાતવંત અને ક્યાં આ રઠ્ઠુસ ખચ્ચર્…૧ |
૧૫ | રઢિયાર | રેઢિયાળ | કાલિંદી રઢિયાર જીવ છે ક્યારેય ઘરમાં તેને ગોઠે નહીં |
૧૬ | રતલ્ | સાઢી આડત્રીસ રુપિયાભાર વજન | રતલનાં ભાવ દસ રુપીયા જાણી તે તો આભો જ થઈ ગયો |
૧૭ | રતિ | સુંદર સ્ત્રી કામદેવની પત્ની | કામદેવને શિવ દ્વારા ભસ્મ થતો જોઇ રતિ રડી પડી |
૧૮ | રતી | વાલ તોલાથી ઓછુ વજન્ | ધર્માદા કાંટે રતીભાર વજન ફેર ન આવે |
૧૯ | રથ્યા | રાજ માર્ગ | ગાંધીમાર્ગ રથ્યા એટલા માટે કે તે એક જ માર્ગ આખા ગામમાંથી નીકળે |
૨૦ | રમલ્ | દાણા ફેંકી ભાવિ જોતો જ્યોતિષ | રમલે દાણા નાખી દુઃખામય ભાવી ભાખ્યું |
૨૧. | રવિ | સુર્ય | રવિઉદય પૂર્વે તે થાય નવી મિથ્યા કદી |
૨૨. | રવી | હિજરીસન નો ત્રીજો મહીનો | રવી પાક હંમેશા ત્રીજે મહીને ફાટે. |
૨૩ | રસદ | લશ્કર માટેનો પાકનો હિસ્સો | અક્બરે દુકાળમાં રસદ રદ કરી |
૨૪ | રસા | પૃથ્વી | રસાતળ થઈ ધરતી કે દયાહીન થયો નૃપ |
૨૫ | રહમણ | સવારનો હળવો તાપ | રહમણમાંતો અર્ધુંખેતર ખેડી નાખતો કિસન |
૨૬ | રળી રાશે | વિના ઝઘડે | રળી રાશે બાપાના કીધા પ્રમાણે ભાંડુરા ઘરે ગયા |
૨૭ | રા.રા. | રાજમાન રાજેશ્રી | જમાઈને કાગળ લખતા બાપુજી હંમેશા રા.રા. લખે |
૨૮ | રાજિ | હાર્ ઓળ ,પંક્તિ | પહેલી રાજિમાં ફુટતો યુવાન જોઈ તે પ્રેમે પડી |
૨૯ | રાજીવ | કમળ જેવી આંખો વાળો | ખુદ તો પંકજ અને નયનો જેના રાજીવ સમ્૩ |
૩૦ | રાજિયો | શોકગીત | મરેલા ધણીને જોઈ ઢોરો પણ જાણે રાજિયો ગાતા જણાયા |
૩૧ | રાણીપ | રાજીખુશીથી | રાણી એ રાણીપથી ગુલાલ વેર્યું |
૩૨ | રાણું | ઓલવવું | દીપક રાણો થાય તે પહેલા શીરો જમવાનુ વ્રત તે દિપ એકાસણું |
૩૩ | રાતજ/રાતમ્ | રોજ રાત્રે અપાતુ ઘરકામ | દિકરાને રાતજ મળે અને વહુને રાતમ પછી વાળુ અને ભગવાનનું નામ |
૩૪ | રાન | જાંઘ/ઉજ્જડ પ્રદેશ્ | ગુજરાતનો દખ્ખણ પ્રદેશ રસાળ પણ ઉત્તર સાવ રાશી અને રાન્ |
૩૫ | રાયતો | રિવાજ | હોળીમાં કામવાળા દેશમાં જાય અને ત્યારે પૈસા લેવાનો રાયતો |
૩૬ | રામી | માળી | દીપિકા પહેલી નજરે તો ખુબ જ રુપાળી પણ રામી અટક જોતા જ તેનુ મન ભાંગી ગયુ |
૩૭ | રાંભુ | ગામડીયો | દેખાય રાંભુ પણ છે જબરો ખેલબાજ્ |
૩૮ | રામણ | (રામાયણ) પીડા, આપદા | સહેજ તેણે ચાળો કર્યો ને આખી પોળે રામાણ કરી નાખી |
૩૯ | રાયલુ/રાયલી | ગોદડું/ગોદડી | સહેજ અડ્યો ને વિભાતો ઉભીથઈ રાયલુ ઝટકારીને ચાલી ગઈ |
૪૦ | રાવતી | ધાતુ કાઢવી | સોની માત્ર રાવતી કાઢે અને કાઢેજ,,, |
૪૧ | રાશિ | બર નક્ષત્રોની રાશિ | વૃષભરાશિને તુલારાશિ સાથે મેલ હોય જ |
૪૨ | રાશી | ખરાબ | ખાવાનું રત્રે બહાર રહી જાય તો બીજે દિવસે રાશી થઈ જાય |
૪૩ | રાસભ | ગધેડો | રાસભ અને વૃષભમાં આભ જમીન નો ફેર. |
૪૪ | રીખણું | ઘુંટણીયા કાઢતું | હજી કૈવલ રીખણું બાળ છે એને અત્યારથી નિશાળે ના મુકો |
૪૫ | રીંગુ | કજીયાળું | માંગે તે બધુ આપ્યા કરે અને કદીક જો ના અપીયે તો બાળક રીંગુ થઈ જાય્ |
૪૬ | રુગ્ણાલય | દવાખાનુ | ક્ષય ઋગ્ણાલય હંમેશા ગામ બહાર જ હોય. |
૪૭ | ઋચિત | ગમતું | બનારસની વહેલી સવારે થતા વેદ પાઠ મનભાવન અને ઋચિત હોય છે |
૪૮ | રૂશનાઈ | શાહી | રૂશનાઈથી લખ્યા પછી ઉપર ભુકી ભભરાવવી પડી છે. |
૪૯ | રુ રુ | હરણ ની એક જાત | રુ રુ ગુજરાતમાં ભાગ્ય્રેજ જોવામળે |
૫૦ | રિપુ | શત્રુ | ષડ રિપુને જે સમજે તે અધ્યાતમ્નો પાયો સમજી ગયો. |
જ્ઞ | |||
૧ | જ્ઞ | જ્ઞાતા, બ્રહ્મા,બુધ્ | બ્રહ્મા સર્વજ્ઞ છે તેથી તેમનો પુત્ર માણસ સર્વજ્ઞ થઈ શકે છે |
૨. | જ્ઞવાર | બુધવાર | મંગળવાર પછી જ્ઞવાર આવે છે |
૩. | જ્ઞષ કેતુ | કામદેવ | જ્ઞષકેતુનાં બાણ કદી ખાલી ના જાય. |
૪. | જ્ઞાનક્રિયાપિભૈદ્રષ્ટ
ફલસાધનતત્પર |
પ્રભુનું નામ્ | જ્ઞાનક્રિયાપિભૈદ્રષ્ટફલસાધનતત્પ નમઃ |
૫. | જ્ઞાનદા | ગુરુ | બ્રહ્ન્,પુરોહીત,વિષ્ણુ તે સર્વ જ્ઞાનદા |
૬. | જ્ઞાપક | આચાર્ય, | શિક્ષલ્ને જ્ઞાપક પણ્ કહેવાય્૭ |
૭. | જ્ઞાપન | જણાવવું તે | વિજ્ઞાપન એ જ્ઞાપનનો પ્રકાર છે |
૮ | જ્ઞેય | પરમાતમા | જ્ઞેય વંદના એ પ્રર્થનાનો પ્રકાર છે. |